Geçtiğimiz yaz aylarında yaşanan orman yangınlarının söndürülmesinde aktif rol oynayan Akyaka Afet Gönüllüleri İnisiyatifi, yangın sırasında edindiği tecrübeler ve daha sonra yaptıkları incelemeler ışığında, yeni felaketleri önlemeye yönelik bir el kitabı hazırladı. Hazırlanan el kitabında, 2021 yangın sezonu deneyimlerinin 2022 için önleyici hazırlıklardan mahalle bazlı örgütlenmeye kadar yapılması gereken çalışmalar konusunda dayanışma çağrısı yapıldı.
Ege ve Akdeniz bölgesi geçtiğimiz yaz aylarında günlerce süren orman yangınlarıyla mücadele etmişti. Günlerce süren orman yangınlarını söndürme çalışmalarında aktif rol alan Akyaka Afet Gönüllüleri İnisiyatifi yangın sırasında edindiği tecrübeler ve incelemeler ışığında, yeni felaketleri önlemeye yönelik bir el kitabı hazırladı.
İnisiyatif tarafından hazırlanan “2021 Muğla Bölgesi Yangınlarına Müdahaleye Destek ve Yangınları Önleyici Hazırlık Çalışmaları Raporunda” farklı yangın sahalarında uygulanabilecek bir yol haritası oluşturuldu.
“8 YANGIN 30 DAKİKA İÇERİSİNDE KONTROL ALTINA ALINDI”
Orman yangın sezonları döngüsünün başladığı öngörüsüyle, yaşam alanlarını orman yangınlarına hazırlık ve müdahale için güçlendirmek isteyen sivil inisiyatiflerin süreçlerini kolaylaştırmak ve etkilerini arttırmak amacıyla hazırlanan raporda şu ifadelere yer verildi:
“Gökova’nın coğrafi olarak Marmaris – Köyceğiz – Ören yangınlarının ortasında olması ve Akyaka bölgesindeki ilk yangının çevredeki yangınlardan 7 gün sonra çıkması, bölgedeki sivil inisiyatifin örnek bir çalışma ortaya koymasına alan açmıştır. Bu sayede Akyaka ve Karabörtlen Jandarma Komutanlığı ve Orman Şefliği ile koordinasyon halinde Gökova bölgesinde çıkan toplam 8 yangına ilk 30 dakika içerisinde müdahale edilerek yayılmadan kontrol altına alınmıştır.
Bu rapor, bölgedeki 2 Jandarma Karakolu, 32 mahalli yerleşimi, yaklaşık 1000 kişilik gönüllü ekibini ve toplamda 35 TIR’lık bağış lojistiğini kapsayan sivil inisiyatifin oluşmasını sağlayan temel faktörleri inceleyerek farklı bölgelerde uygulanabilecek bir yol haritası/el kitabı geliştirmeyi hedeflemektedir.
Marmaris yangınlarında görevli itfaiye personelleri ve ekipleri için bölgeden gelen çağrıyla, 200 sandviç hazırlanması ile başlayan ve daha fazlasını yapmak için bir araya gelenlerin oluşturduğu sivil inisiyatifin öğrenimlerinin, mahallesini afete hazır hale getirmek isteyen kişilere ilham kaynağı olmasını diliyoruz.”
İLK 30 DAKİKADA YAPILACAK ÇALIŞMALARA DİKKAT ÇEKİLDİ
Yangınlardaki en kritik öğrenimin, orman yangınları konusunda en etkin müdahalenin yangının başlamasını önleyici faaliyetler ile yangın çıktıktan sonraki ilk 30 dakikada yapılacak çalışmalar olduğunun kaydedildiği raporda, “Sivil inisiyatif olarak organizasyonumuzun koordinasyon kabiliyeti arttıkça odağımızı mahallelerde jandarma karakolları ile iş birliğinde muhtarlara ve esnafa toplanan kaynakları hızlıca teslim etmeye kaydırdık. Tanışıklık ve güven ortamının mahallede oluşabilmesi için geniş katılımlı topluluk buluşmaları organize ederek, dezenformasyon ve bilgi kirliliğinin yaratabileceği gerginliklerin önüne geçmek ve mahalledeki yetkinlikleri ve kaynakları en doğru şekilde mobilize edecek ilişkilerin kurulmasını sağlamak en önemli hazırlık ve planlama faaliyeti olarak ortaya çıkmaktadır. Jandarma komutanlığıyla birlikte hareket eden bir sivil inisiyatif olmamız bu ilişkileri hızlı bir şekilde kurmak için gereken meşrutiyeti sağladığını gözlemledik” ifadelerine yer verildi.
YETKİ KARMAŞASI TESPİT EDİLDİ
Jandarma raporlarında, Akyaka bölgesinde çıkan yangınların çoğunluğunun elektrik hatları ile ilgili olduğunun aktarıldığı raporda hatların geçtiği bölgelerde budama işleminin kimin sorumluluğunda olduğu konusunda bir karmaşanın olduğu ifade edildi. Raporda, “Merkezi bölgelerdeki budamaların sorumluluğunun dağıtım şirketinde, dalların toplanmasının ise ilçe belediyesinde olduğu, ormanlık bölgelerden geçen yüksek gerilim hatlarının civarındaki budama görevinin ise tümüyle Orman Şefliklerine ait olduğu anlaşıldı. Sonuç olarak yangın sezon başlangıcı öncesinde ilçe belediyesi, elektrik dağıtım şirketi ve orman şefliği nezdinde hat temizliklerinin yapılması için mahalleler bazında muhtarlıklar üzerinden tespit ve taleplerde bulunması gerekliliği anlaşıldı” denildi.
“ERKEN UYARI SİSTEMİ ÇERÇEVESİNDE GÖZLEM EKİPLERİ KURDUK”
Akyaka Afet Gönüllüleri İnisiyatifi yangınlar esnasında gerçekleştirdikleri faaliyetleri şu şekilde sıraladı:
“Yangın bölgelerindeki görevli ekiplerin işlerini daha iyi ve kolay yapabilmeleri için vatandaş olarak nasıl destek verebileceğimizi öğrenmek adına yetkili makamlar ile iletişime geçtik. Kendi bölgemizde aktif yangın olmadığı için yangın bölgelerindeki ekiplerin ihtiyaçlarını onlara ulaştırmak için depo/lojistik ve transfer desteği verdik. Yangın esnasında veya sonrasındaki soğutma çalışmalarında insan gücüne ihtiyaç duyulması halinde orada bulunacak gönüllülerin konuyla ilgili bilgili olması için kısa eğitimler almalarını sağladık, yangın alanında uygun ekipmanlara sahip olmalarını sağladık. Yangın bölgelerinde evleri, eşyaları, hayvanları zarar gören insanlara ihtiyaçları doğrultusunda konaklama, ulaşım, transfer, yemek konusunda destek verdik. Kendi bölgemizde olası bir yangının çıkmasını önlemek için ormanlık ve ağaçlık alanlarda, özellikle kamp bölgelerinde, her gün gruplar halinde çöp topladık. Yangının ilk 30 dakikasının çok önemli olduğunu öğrendiğimiz için erken uyarı sistemi çerçevesinde gözlem ekipleri kurduk.
“GÜNCEL İHTİYAÇ LİSTELERİ OLUŞTURDUK”
Jandarma Komutanlığının izni ve onayı ile belirlenen kişiler ile belirlenen noktalarda nöbetleşe gözlem yapıldı. Yangın bölgelerinden gelen ihtiyaç listelerini birleştirerek ve düzenleyerek güncel ihtiyaç listeleri oluşturduk. İnternetteki bilgi kirliliğini engellemek için yayınlanan birçok bilgiyi yetkili kişilere danışmak suretiyle teyit ederek doğru bilginin paylaşılmasını sağladık. Lojistik trafiğini rahatlatmak için malzemelerin tek bir alanda toplanıp araçlar ile afet koordinasyon merkezlerine, doğru malzemelerin doğru adetlerde gitmesine yardım ettik. Yangın riski altındaki bölge, mahallelerde olağan yangınlardaki deneyimler ışığında tespitler yapıldı. İhtiyaçlar belirlendi ve kaynak yönetimi ekibine iletildi. Mahallelerde, muhtarların öncülüğünde, bölgedeki aktif donanımlar ve kullanıcıları belirlendi, donanım ve iletişim haritalamasına başlandı. Mahallerdeki ikmal, müdahale, yönlendirme gibi teknik kapasiteler kontrol edildi. Eksikler muhtarlara iletildi.”
DAYANIŞMA ÇAĞRISI YAPILDI
Mahalle gönüllü örgütlenmelerinin orman yangın hazırlığı, mücadelesi ve afetler karşısından toplumsal dayanışma açısından etkisinin büyük olduğu ifadelerinin kullanıldığı raporun sonuç kısmında dayanışma çağrısı yapıldı. Çağrıda, “2022 yılı hazırlıkları kapsamında uzmanlar ve diğer sivil insiyatiflerin saha öğrenimleriyle birlikte orman yangınları için mahalle örgütlenmesi eylem planının ihtiyaç olduğunu görmekteyiz. Bu sebeple bu rapor 2021 yangın sezonu deneyimlerini arkamıza alıp gelecek sezon için önleyici hazırlıklardan mahalle bazlı örgütlenmeye kadar yapılması gereken çalışmalar konusunda dayanışma çağrısıdır” denildi.
GÖNÜLLÜLER YEREL ÜRETİCİ PAZARINDA DENEYİMLERİNİ ANLATACAK
Akyaka Afet Gönülleri İnisiyatifi deneyimlerini aktardıkları raporun sunumunu Gökova halkıyla paylaşmak için 20 Şubat Pazar günü saat 14:00’de Akyaka Pazar Yerinde “Slow Food Gökova Birliği” tarafından düzenlenen Yerel Üretici Pazarında buluşacak.