Muğla Menteşe’de bulunan ve türkülere konu olan Kerimoğlu Eyüp’ün evi, 27 Şubat’ta ihaleye çıkarılacak. Kafeterya olarak işletilen ve işletmecinin süresi bittiği için kapalı bulunan Kerimoğlu Evi’nin ihalesi için 100’den fazla kişinin Menteşe Belediyesi’ne başvurduğu öğrenildi. Dönemin Yerkesik Belediye Başkanı Mustafa Karadağ’ın girişimleri ve yine dönemin Muğla Valisi Temel Koçaklar’ın desteği ile Mimar Ertuğrul Aladağ tarafından yöresel malzemeler kullanılıp yine yöresel ustaların çalışması ile restore edilen Kerimoğlu Türküsü Evi ihale sonrası yine ziyaretçilerini ağırlayacak.
Yerkesik Eski Belediye Başkanı Mustafa Karadağ, Kerimoğlu Türküsü Evi’nin Muğla’nın kültürel varlığı olduğunu vurgulayarak; “ Buraya sadece bir işletme gözü ile bakılmamalı. İşletmeyi alan kişi veya kuruluş çalıştırırken bu değeri göz önünde bulundurursa hem bizleri hem de ziyaretçilerini sevindirecektir” dedi.
Hüseyin Atılgan
Menteşe’nin Yerkesik mahallesi yakınlarında bulunan ve Kerimoğlu Zeybeği’nin kaynağı olan Kerimoğlu Evi, 27 Şubat’ta ihaleye çıkacak. Aslına uygun olarak restore edilen ve kafeterya olarak işletilen, şu anda kapalı olan ev 3 yıllığına kiraya verilecek. Yıllık kirası 4 bin liradan ihaleye çıkacak olan ve yılda on binlerce ziyaretçinin uğradığı ev için Menteşe Belediyesi’ne 100’den fazla kişi başvurdu. Belediye yetkilileri bu oranın bir ihale için rekor denilebileceğini belirtti.
Tamamen doğal malzeme kullanıldı
Kerimoğlu Türküsü’nün hikayesinin geçtiği ev dönemin Yerkesik Belediye Başkanı Mustafa Karadağ’ın girişimleri ve yine dönemin Muğla Valisi Temel Koçaklar’ın desteği ile aslına uygun olarak restore ettirilmişti. Restorasyon Projesi ve Restorasyonu Mimar Ertuğrul Aladağ tarafından gerçekleştirilirken, restorasyonda kerestesinden kumuna varıncaya değil restorasyonda kullanılan bütün malzemeler aynı yöreden ve doğal olarak temin edilmişti. Restorasyon çalışmalarında yörenin yapı ustaları görev almıştı. Yerkesik Belediyesi tarafından kamulaştırılan ev ve müştemilatların restorasyonunda sağlam olan malzemeler yerinden çıkartılmadan orijinali değerlendirilirken, restorasyon çalışmaları Yerkesik Belediyesi ve Muğla Valiliği kaynaklarından kullanılan yaklaşık 150 bin TL’ye malolmuştu.
“Muğla’nın kültürel varlığı”
Dönemin Yerkesik Belediye Başkanı Mustafa Karadağ, bu yapıların normal bir işletme olmadığını ve Muğla’nın kültürel bir varlığı olduğunun altını çizerek; “ Ben Muğla’nın kültür ve turizm hayatına sunulan Kerimoğlu Türküsü Evi’nin restorasyonunda emeği ve katkı veren herkese bir kez daha teşekkür ediyorum. İhaleyi alacak olan kurum veya şahısa şimdiden başarılar dilerim. Fakat Kerimoğlu Türküsü Evi’ne sadece bir işletme gözü ile bakılmaması gerekir. İhaleyi kazanan kişi elbette buradan rızkını temin edecektir. Fakat bunu yaparken burasının bir kültür varlığı olduğunu ve bu doğrultuda da işletilmesi gerektiğini unutmamalıdır. İşletirken bu kültür varlığının yaşatılması ve topluma aktarılması noktasında davranırsa doğal olarak kazancıda artacaktır” diye konuştu.
Türkü’nün hikayesi
1900 yılında Pisi’de düğün kurulur ve Kerimoğlu Eyüp arkadaşları ile zeybek oyununa kalkar. Fakat sarhoş olan ağabeyi Hüseyin’in arkadaşı Kocaoğlan oyunu bozar. Eyüp, hakaret anlamına geldiğini bildiği halde buna ses çıkarmaz. Ancak Kocaoğlan gider İzzet Ağa’nın masasına oturarak eğlenmeye başlar. Eyüp tabancasıyla İzzet Ağa’nın üzerine yürür. Çıkan kargaşada muhtar İzzet Ağa yaralanır, Eyüp kaçar. Köylülerce yakalanan Eyüp muhtarın adamları tarafından dövülür. Anası Hatça Kadın Eyüp’ü kurtararak evlerine götürür. Ertesi gün kolluk kuvvetleri tarafından evi kuşatılan Eyüp dağlara doğru kaçarken çıkan çatışmada bir zaptiye ölür. Hiç yoktan katil olan Eyüp izini kaybettirir. Eyüp’ün yakalanması için Milas’ta kaçakçı yakalamakla ünlenmiş “Kör Arap” lakaplı İsmail Çavuş’a haber salınır. Çok acımasız ve çok keskin nişancı olarak bilinen Kör Arap, 1901 yılının güz aylarında, Eyüp’ün Yerkesik Çakallar mahallesinden İbiş İbrahim’in torunu Sarı Sultan'a âşık olduğu için dağlardan döndüğünü öğrenir. İbiş İbrahim, torunu Sarı Sultan’ı kendisine vereceğini söyleyecek evde oyalar ve bir yandan da kız kardeşinin oğlu ile jandarmaya haber gönderir. Kerimoğlu Eyüp, daha 19 yaşındayken, Kör Arap ve jandarmanın sabaha karşı yaptıkları baskında öldürülür.
Eyüp’ün 19 yaşında öldürülmesi yörede, “Kalleşe” olarak değerlendirilir ve adına türküler yakılır. Türkünün bir yerinde Kör Arap’a kinayeli bir gönderme olarak “Oynülen de Kör Arap sen oyna, senden başka yiğit kalmadı” cümlesine yer verildi.
Kerimoğlu Türküsü Evi
Aslına uygun olarak 2008’de yöre ustaları tarafından restore edilen evde birçok orijinal parça tekrar değerlendirildi, kullanılan kereste, kum ve taşlar yine yöreden çıkarıldı. Kerimoğlu’nun vurulduğu ana binanın iç duvarlarının badanasında ise zeytinyağı, yumurta akı, doğal kireç ve çavdar samanından elde edilen badana kullanıldı. Yürüyüş yollarının da bulunduğu evin bahçesindeki tuvaletler dönemine uygun yapıldı. Eve ziyaretçiler, Kerimoğlu Türküsü eşliğinde bahçeden içeriye girerek 100 yıl öncesine yolculuk yapıyor. Sergi Salonu’nda Ressam Gülnür Efendioğlu tarafından çizilen 6 tabloda Kerimoğlu Eyüp’ün vuruluşu tasvir ediliyor. Kerimoğlu türküsü evini ziyaret edenler evin girişinde bulunan hatıra defterine de düşüncelerini yazıyor.
Kerimoğlu Zeybeği
Haydaman da Haydaman
Karadağların sandalı da sandalı
Vurulmuş da kanıyor
Kerimoğlu’nun her yanı da her yanı
***
Öf aman da öf aman
Eyüp Efe’m gitti gitti bulunmaz
Elleme Kör Arab’ım elleme
Uykularda adam vurulmaz
***
Haydülen de haydülen
Şu dağlarda geyik kalmadı
Oynülen de Kör Arab’ım sen oyna
Senden başka yiğit (!) kalmadı