Tanıtım programında konuşma yapan Muğla Valisi Dr. İdris Akbıyık, bu eserin Muğla'nın geçmişine ışık tuttuğunu ve bölgenin tarihini anlamada önemli bir kaynak olduğunu belirtti. Vali Akbıyık, "Osmanlı Devleti'nin nüfus sayımlarına ait defterleri titizlikle muhafaza etmesi, geçmişi anlamak açısından paha biçilemez bir hazine niteliğindedir. Bu sayede, yerleşim yerlerine göre nüfus dağılımı, yaş grupları, meslekler, etnik ve dini yapı gibi bilgileri zaman içerisindeki değişimleriyle birlikte takip edebiliyoruz. Bugün tanıtımını yaptığımız bu eser, araştırmacılar için rehber niteliğinde olacak" dedi.
Vali Akbıyık, Osmanlı Devleti'nde nüfus sayımının 19. yüzyıldan itibaren önem kazandığını, vergi ve askerlik gibi alanlarda yaşanan değişikliklerle birlikte devletin bu verilere ihtiyaç duyduğunu ifade etti. Kitapta, Osmanlı dönemine ait nüfus defterlerinde sadece kişisel bilgiler değil, aynı zamanda insanların etnik kimlikleri, mal varlıkları ve sosyal yapıları hakkında detaylı bilgilere yer verildiği belirtildi. Bu kayıtların, Muğla'nın sosyo-ekonomik yapısının anlaşılmasında önemli bir kaynak oluşturduğu vurgulandı.
Kitabın yazarı Selahattin Durmaz ise konuşmasında, Osmanlı arşivlerinde uzun yıllar yaptığı araştırmalardan elde ettiği bilgileri bu kitapta derlediğini ifade etti. Durmaz, "Muğla'nın 1835 ile 1904 yılları arasındaki nüfus kayıtlarının doğa olayları ya da işgal gibi nedenlerden dolayı kaybolduğunu üzülerek belirtmek istiyorum. Ancak bu çalışma ile Muğla'nın 1904 yılına kadar olan eksik nüfus hafızasını bir nebze olsun tamamlamaya çalıştık" dedi. Ayrıca, bu tür çalışmaların kentlerin kaybolmuş tarihi değerlerini yeniden gün yüzüne çıkardığını, unutulmuş meslekler ve kaybolmuş mahallelerin de bu sayede yeniden hatırlanabileceğini vurguladı.
Durmaz, Muğla'daki gayrimüslim nüfusun da nüfus defterlerinde yer aldığını ve bu kayıtların bölgenin sosyal yapısını anlamada önemli bir katkı sunduğunu belirtti. “Bu çalışma ile kentin belleğine yeniden kavuştuğunu söyleyebiliriz” dedi.
“Osmanlı Nüfus Defterlerinde Muğla” adlı kitap, Osmanlı dönemindeki nüfus kayıtlarını detaylı bir şekilde ele alarak, Muğla'nın geçmişine ve sosyo-ekonomik yapısına dair önemli bilgiler sunuyor. Muğla Valiliği'nin destekleriyle hazırlanan bu kitap, hem akademik çalışmalar için değerli bir kaynak hem de kentin tarihine ışık tutacak bir rehber niteliğinde.
İHA