Kurban; sözlük manası olarak, “yakınlaşmak” demektir. Topraktan yaratılan ve insanlara ata olan Adem aleyhisselamın iki oğlunun Allahü Teâlâ'ya kurban ( Allah’a c.c. yakınlaşma vesilesi) sunmalarından ve birinin, ihlâsla sunduğu için, kurbanının kabul edildiğinden, diğerinin ise içinde ihlâs bulunmadığı için, ondan kurbanın kabul edilmediğinden, Kur’an-ı Kerim'de bahsedilmektedir. “Bir de onlara Adem´in iki oğlunun başından geçen olayı hakkıyla oku! Hani ikisi, birer kurban sunmuşlardı da birininki kabul edildi, diğerininki edilmedi. Bu: «Ben seni kesinlikle öldüreceğim!» dedi. Diğeri: «Allah, ancak kendisinden korkanlarınkini kabul buyurur.” ( Maide 27)
Kurban ibadetinin geçmişi bakımından sedece bu kıssa değil, birçok kıssa anlatılmaktadır. Yine İbrahim aleyhisselam, oğlu İsmail aleyhisselam’ı rüyada kurban ettiğini görür. Bu rüyayı oğluna anlatır. O da bunun bir emir olduğunu anlar. Bu durum Kur’an-ı Kerim’de şöyle anlatılmaktadır:
(Oğlu) yanında koşma çağına gelince: «Yavrum, ben seni rüyamda boğazladığımı görüyorum. Artık bak ne düşünürsün?» dedi. (Çocuk da): «Babacığım sana ne emrediliyorsa yap! Beni inşaallah sabredenlerden bulacaksın!» dedi.
Ne zaman ki ikisi de bu şekilde (Allah´a) teslim oldular, (İbrahim) onu tuttu şakağına yıktı (şakağı üzerine yatırdı).
Ve ona şöyle seslendik: «Ey İbrahim!
Rüyaya gerçekten sadakat gösterdin, işte Biz güzel davrananları böyle mükafatlandırırız.»
Şüphesiz ki bu apaçık ve kesin bir imtihandı, dedik.
Ve ona büyük bir kurbanlık fidye verdik.
Sonradan gelenler içinde kendisine iyi bir nam bıraktık.
Selam İbrahim´e! (Saffat 102-109)
Kurban ibadeti o kadar büyük ve mühim bir ibadettir ki, tüm ümmetlere emredilmiştir. En son hak din olarak gönderilen İslam Dini'nde de emredilmiştir. Kurban ibadeti herkesin imkanı nispetinde zorunlu veya nafile olarak yerine getirilir. İmkânı olmayan kurban kesmek zorunda değildir.
Peygamber Efendimiz (s.a.v.) kurban ibadeti emredildikten sonra her sene iki kurban kesmiştir. Birini kendisi için, diğerini de ümmeti için kesmiştir. Son kurban bayramında ( veda haccı da) ise yüz adet deveyi kurban etmiştir. Bunların 63 tanesini bizzat kendisi, 37 tanesini de Hz. Ali (r.a.) vekaleten boğazlamıştır.
Kurban kesmek insanlara birçok fayda sağlamaktadır:
Kurban, insanı Allahü Teâlâ’ya yakınlaştırır.
Gazab-ı ilahiyi söndürür. Rızayı ilahiyi celbeder.
Veysel TURHAN Yatağan Vaizi