Ahmet Meke
YUNAN MİTOLOJİSİ/AHMET MEKE
Son yazımda mitolojinin ne olduğundan, nasıl ortaya çıktığından, neyi ifade ettiğinden bahsetmeye çalışmıştım. Bu haftaki yazımda Yunan mitolojisini Hesiodos’us Theogonia (Tanrıların Doğuşu) adlı eserindeki anlatımlarından yola çıkarak anlatmaya çalışacağım.
Eski Yunanlıların öğrenmek istedikleri ilk şey "Dünyanın yaradılışı" meselesidir. Onlar Yerin, Göğün, Denizin, Işığın, Suyun, Havanın nasıl yaratıldığını bilmek istiyorlardı. Yeterli bilgileri olmadığından bütün bu şeyleri ve diğer tabiat hâdiselerini canlı birer varlık gibi tahayyül ederek incelemeye koyuldular. Yeri, göğü, suları birer tanrı saydılar. Onlara birer insan şekli verdiler.
Yunan mitolojisinde başlangıçta Khaos vardı. Khaos sonsuz bir boşluktur. Khaos’tan çıkan Gaia(Toprak Ana), tek başına Uranus (Gökyüzü) ve Pontus’u (Denizler) doğurur, dağları yaratır. Sonra sevginin temeli, bütün varlıkları, her şeyi birbirine doğru çeken, birleştiren, hayatı kuran, çoğalma sembolü olan Eros (Aşk) doğar.
Evren yaratıldıktan sonra onun üstünde yaşayacak ve ömür sürecekleri meydana getirmek gerekiyordu. Bunun için Gaia kendi öz oğlu Uranos ile birleşti. Onların ilk birleşmelerinden Titanlar doğdu. Altısı erkek, altısı dişi olmak üzere on iki Titan.
Uranos ile Gaia, sonrasında Kyklops'ları doğurdu. Kyklops'lar, tanrılara benzeyen fakat alınlarının ortasında tek gözleri bulunan varlıklardı. Bunlardan başka omuzlarından bükülmez yüzer kolları sallanan ve sırtlarına ellişer baş dizilmiş olan; Kottos, Briareos, Gyges adındaki devler dünyaya geldi. En son Kronos dünyaya geldi.
Uranos, doğan çocukların ürküyor, korkuyor ve bu durumun etkisiyle çocuklarını yerin derinliklerine atarak oraya hapsediyordu. Gaia, kocasına bu yaptıklarından dolayı kızdı ve öcünü almaya karar verdi. Son doğan oğlu cesur Kronos, annesi Gaia’ya yardım ederek Uranos’u tırpanla öldürürler. Uranos’tan akan kanlardan yenilmez Erinyes(Hiddet)'ler, korkunç Geants (Dev)ler ve Meliades perileri doğar. Dalgaların üstünde çalkanan et parçalarına gelince; onlardan beyaz bir köpük hâsıl oldu. Sonra kanlı et parçalarının meydana getirdiği bu beyaz köpükten ilâhi bir bakire, genç ve güzel bir tanrıça olan Aphrodite doğdu. Onu dalgalar bir sedef kabuğu içinde çiçeklerle süsleyerek Kıbrıs adasına götürdüler.
Uranos düştükten sonra Kronos kâinatın hâkimi olur.
Bu hafta Eski Yunanlıların "Dünyanın yaradılışı" meselesini yüzeysel olarak anlatmaya çalıştım. Gelecek haftaki yazımda Kronos’un saltanı ve Zeus’un doğuşunu kaleme alacağım.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.