Bu hafta sonu yapılacak olan YKS sınavına girecek okurlarımız için bu hafta sınav psikolojisini yazmak istedim.

Sınavda başarılı olmak için sadece bilmek yeterli değildir. Aynı zamanda hızlı olmak da gerekir. Hızlı ve bilgili olmak da yeterli değildir. Aynı zamanda soruları anlamak için zeki olmak da gerekir. Peki bunların hepsi varsa sınavda kesin başarılı olur muyuz? Hayır. Aynı zamanda sınav stresini de yönetebilmek gerekir. Sınav stresini yönetince de kesin başarı gelmez, aynı zamanda sınav ve başarısızlık kaygısını da yönetebilmek gerekir. Başarı ancak bütünsel bir şekilde sınav yeteneklerinizin hepsinin uyumlu olmasıyla gerçekleşir.

Bilgi, hız ve zeka konularını yıl boyunca çalıştığınızı düşünüyorum. Zaten bu konularda sizlere yardımcı olamam. Ama sınav stresi, sınav ve başarısızlık kaygınızı nasıl yönetebileceğiniz hakkında sizlere yardımcı olabilirim.

Aslında sınav stresi diğer stres türleri gibi farkındalığın zayıfladığı ve vücudun kasıldığı bir haldir. Diğer streslerde olduğu gibi nefes egzersizleri bu konuda yardımcınız olabilir. Stresli olduğunuzu fark ettiğinizde derin bir nefes alın, önünüzdeki su şişesinden yavaşça bir yudum su için ve vücudunuzdaki gergin yeri fark edip o bölgenizi rahatlatın. Bunu şu an deneyebilirsiniz. Kaşlarınız çatık ise yüzünüzü rahatlatın, kolunuz kasılmışsa kolunuzu rahatlatın... Sınav anında da bu egzersizi yapmanız 30 saniyenizi alır ama sizi 1 yanlıştan bile kurtarsa gayet faydalı olacaktır.

Sınav kaygısı ise aslında daha geniş bir konudur. Çünkü stresin aksine kaygı sizinle konuşur. "Bu yıl da başarısız olacaksın, istediğin üniversiteyi kazanamayacaksın, bir önceki soru yanlış diğer soruların da yanlış olacak..." gibi iç sesle kendini gösterir. Nefes egzersizi bu aşamada sınırlı kalacaktır. Çünkü konuşan birini görmezden gelmek onu daha da sinirlendirir. Sınav esnasında böyle kaygı cümlelerini fark ederseniz yapmanız gereken bu sese net ve anlamlı bir cevap vermektir.

Örneğin "Başarısız olacaksın. İstediğin üniversiteyi kazanamayacaksın" gibi bir iç sesi fark ettiniz. "Başarısız olacağıma dair bir kanıt yok ve sınav öncesinde gerekli çalışmayı yaptım, bazı konularda yetersiz olsam da şu an bu sınavdan alabileceğim en yüksek puanı alacağım" gibi bir cevap vermelisiniz - unutmayın kendinizle konuşuyorsunuz, kibar ve net olun -. Veya bir soruya takılı kaldınız ve zihniniz size o soru kesin yanlış gibi bir şey söylüyor. Ona "O soru yanlış da olabilir doğru da, emin olsam zaten emin olduğum şıkkı işaretlerdim, şu an en uygun cevap benim işaretlediğim cevap, şimdi o soruyu düşünmemize gerek yok, hadi önümüzdeki sorulara bakalım."

Sınav esnasında bu egzersizleri yapmak maksimum 5 dakikanızı alır ama berrak bir zihinle soruları doğru cevaplamanıza yardımcı olur.

Sınav kaygısı ve stresle ilgili sınav öncesinde çalışmalar yapmanız bu düşüncelerin sınav esnasında gelmesini azaltacaktır. Bundan dolayı 1 saatinizi ayırıp bu konuyu araştırmanızı tavsiye ederim.

Sınav kaygısı ve stresiyle mücadele etmek zordur, bunu da kabul etmelisiniz.

Sınav öncesi benimle iletişime geçmek isteyen okurlarımıza kapım açıktır.

Sınavlarınızda başarılar dilerim.

Saygılarımla, ben Naim :)